ABD Kongresi'nin çarpıcı ifadeler içeren Türkiye raporu güncellendi

ABD Kongresi Araştırma Servisi, 22 Aralık 2022'de Jim Zamotti ve Clayton Thomas imzasıyla yayımladığı ve 30 Aralık 2022'de bazı eklemeler yaptığı "Türkiye: Arka Plan ve ABD ile İlişkiler" raporunu 9 Ocak'ta güncelledi. Kongre, iki ülke ilişkileri üzerine Aralık 2022'de yayımlanan raporunun dilinde yumuşatmalar yaptı ve iki ülke arasındaki sorunlu konulara ilişkin bazı detayları çıkararak raporu yeniden yayımladı.

DÜŞÜK FAİZ İFADESİ YUMUŞATILDI

Aralık 2022 raporunun girişinde yer alan "Erdoğan’ın hükmü ve Türkiye’nin kur krizi" başlığı metinden çıkarılırken, 2021’de Türkiye’de kurun yükselmesine ilişkin "Ülke, önemli bir enflasyonla karşı karşıya iken konvansiyonel ekonomi teorilerine karşın Erdoğan, Türkiye’nin Merkez Bankasına faiz oranlarını düşürmesi için baskı yaptı." ifadesi metinden çıkarıldı. Bunun yerine enflasyon ve kurdaki yükselişinin "Belki de kısmen Erdoğan'ın faiz oranlarını görece düşük tutma konusundaki alışılmışın dışındaki politikasından kaynaklandığı" ifadesi eklendi.

ERDOĞAN İLE İLGİLİ SEÇİM GÜVENLİĞİ VE SAĞLIK DURUMU ENDİŞELERİ

"Ek olarak bazı gözlemciler, Erdoğan yönetiminde özgür ve adil seçimlerin yapılıp yapılamayacağını veya Erdoğan’dan memnun olmayan bazı destekçilerinin gerçekten muhalefet partilerine oy verip vermeyeceğini tartışıyor. Bazı kaynaklar, Erdoğan'ın sağlığının yerinde olup olmadığını da sorguluyor.” ifadeleri de raporun girişinden tamamen çıkarıldı.

BATI KARŞITLIĞI VURGUSU ÇIKARILDI

Türkiye’nin dış politikası ve stratejik yönelimine ilişkin bölümde, "1952'de NATO'ya katıldığından bu yana Türkiye'nin dış politika rotasının, Batı'ya en az yönelik olduğu" değerlendirmesi raporun güncel halinden tamamen atıldı.

NEO-OSMANLI İFADESİ ÇIKTI

"AK Parti'nin MHP ile ittifakı dolayısıyla dış politikada milliyetçi bir yaklaşım edindiği" ve "Türkiye’nin geçmişte hem bölgesel güç olması hem de büyük güçlerin rekabetinin sahnesi haline gelmiş olmasının" dış politikada milliyetçi eylem ve söyleme, "neo-Osmanlı anlatısına katkı sağladığı" iddialarına da raporun güncel kısmında yer verilmedi.

"KRİTİK DIŞ POLİTİKA VURGUSU"

ABD Başkanı Joe Biden’ın 1915 olaylarını “soykırım” olarak nitelemesi ve ABD yönetiminin Türkiye’de demokrasi, insan hakları ve hukukun üstünlüğüne vurgu yaptığı ifadeleri de rapordan çıkarıldı. Güncellenmiş metinde, “Türkiye'nin gelecekteki dış politika rotası, kısmen Türk liderlerinin Batılı güçlerle geleneksel güvenlik ve ekonomik ilişkilerde kendilerini ne ölçüde kısıtlanmış hissettiklerine ve başka küresel ilişkiler kurarken gerilim veya ilişkileri koparma riskini almaya ne kadar istekli olduklarına bağlı olacaktır.” denildi.

"BAŞKA BİRİNİN SEÇİLMESİ SÜRECİ ZORA SOKACAK"

Öte yandan 9 Ocak’ta güncellenen rapora, "seçim sonuçlarının dış politika üzerindeki etkisinin az olacağına" dair bir kısım eklendi. Raporda, 2023 seçimlerinde Cumhurbaşkanı Erdoğan’dan başka birinin seçilmesi durumunda toplumda ve siyasi partilerdeki milliyetçi duyguların Suriye, Irak, PKK terörizmi, Yunanistan, Kıbrıs, Akdeniz ve Ege sorunları ile Rusya ve Ukrayna'ya yaklaşımı bakımından farklı bir rota çizilmesinin süreci oldukça zora sokacağına işaret edildi.

MUHALEFET KAZANIRSA BATI'YA YAKLAŞILACAK

Muhalefetin cumhurbaşkanlığı seçimini kazanması durumunda iç politika ve ekonomi politikalarında belirli ölçüde bazı değişikliklerin olabileceği, yeni seçilmiş cumhurbaşkanının Erdoğan kadar Batı'nın aksine karar alma riski almayacağının beklenebileceği ifade edildi.